Xu Hướng sáng tạo âm nhạc Việt: Ghi dấu ấn từ sự giao thoa 

Sự bung nở nhiều dự án âm nhạc nửa cuối năm 2022, đầu năm 2023 với thành tích nổi bật trên các bảng xếp hạng, ghi dấu ấn trong lòng công chúng, giới chuyên môn là tín hiệu tốt cho nghệ thuật biểu diễn. Nhìn vào bức tranh âm nhạc đó, có thể thấy, yếu tố giao thoa giữa truyền thống và hiện đại, phương Đông và phương Tây, trong nước và ngoài nước… là bí quyết thành công, là xu hướng sáng tạo của âm nhạc Việt trong thời gian tới.

 

Mở rộng biên độ sáng tạo

Thời gian gần đây, các nghệ sĩ đã mở rộng biên độ sáng tạo, đem đến khán giả nhiều sản phẩm giao thoa đa màu sắc trong âm nhạc. MV (video âm nhạc) “Em đồng ý” (I do) của ca sĩ Đức Phúc kết hợp với nhóm nhạc huyền thoại quốc tế 911 ra mắt dịp Lễ tình nhân - Valentine năm 2023 vẫn chưa hết “sốt”. Bản song ngữ Anh - Việt hòa quyện được làm mới sau 14 năm ca khúc ra mắt hiện đạt trên 10 triệu lượt xem, đã giành vị trí số 1 trending (ca khúc xu hướng) trên Youtube Việt Nam, Itunes Việt Nam, Tiktok Việt Nam; lọt vào tốp ca khúc xu hướng của các kênh âm nhạc ở Australia, Canada, Singapore… Đầu năm 2023, ca sĩ Vũ Cát Tường kết hợp với ca sĩ Mỹ Alec Benjamin trong chuỗi chương trình “Live Session”. Ca sĩ Hoàng Duyên có sản phẩm kết hợp cùng ca sĩ, nhạc sĩ người Anh Calum Scott trong một dự án quy tụ nhiều nghệ sĩ Đông Nam Á…

Dịp Valentine năm 2023, “Họa mi bán cổ điển” Phạm Thu Hà ra mắt dự án âm nhạc “Live Studio Session” gồm 20 ca khúc nổi tiếng được thể hiện giao thoa giữa nhạc cổ điển và nhạc pop. Đây còn là sản phẩm đầu tiên tại Việt Nam được thực hiện với công nghệ thu âm đĩa than trực tiếp gồm toàn bộ ê kíp là người Việt. Ca sĩ Lê Cát Trọng Lý với 10 đêm nhạc “cháy vé” tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh trong tháng 2 này giới thiệu đến khán giả 67 ca khúc, trong đó có những tác phẩm giao thoa giữa âm nhạc phương Đông và phương Tây, giữa những ca khúc Việt cổ thể hiện theo phong cách hiện đại.

Cùng theo hướng giao thoa truyền thống và hiện đại, ca khúc “See tình” của Hoàng Thùy Linh với phần âm nhạc khai thác âm hưởng đờn ca tài tử Nam Bộ, kết hợp với âm nhạc pop, điện tử sôi động, bắt tai, có hình ảnh MV nhiều màu sắc, vũ điệu trẻ trung đang gây “sốt” tại nhiều quốc gia trên thế giới, như: Thái Lan, Hàn Quốc, Trung Quốc, Đức, Pháp… Nhiều bản cover (biểu diễn lại) “See tình” của các nghệ sĩ, người nổi tiếng trên thế giới đưa âm nhạc Việt Nam lan tỏa hơn. Trong khi đó, nghệ sĩ, nhạc sĩ Ngô Hồng Quang kiên trì nối dài giá trị truyền thống trong đời sống đương đại qua MV “Bỏ bộ”, thể hiện bài xoan cổ với hòa âm hiện đại và tinh tế theo phong cách phương Tây ra mắt dịp đầu năm. Ca sĩ Hà Myo tiếp tục lan tỏa các sản phẩm kết hợp giữa âm nhạc truyền thống: Xẩm, hát xoan, dân ca Mường, dân ca Nam Trung Bộ… với âm nhạc điện tử qua các chương trình biểu diễn nghệ thuật.

Thời gian gần đây, cũng đánh dấu một hình thức giao thoa mới giữa âm nhạc và các hình thức nghệ thuật khác đem lại sự đa dạng trong trải nghiệm nghệ thuật cho khán giả. Có thể kể đến, triển lãm “Thấu thân” của ca sĩ Suboi kết hợp độc đáo âm nhạc với ánh sáng, ảnh động, nghệ thuật sắp đặt, mùi hương... Nghệ sĩ rap Táo có triển lãm giao thoa giữa thi ca, hội họa, mùi hương và âm nhạc, góp phần mở rộng phong cách thưởng thức âm nhạc của khán giả…

Tạo dấu ấn Việt trên bản đồ âm nhạc

 Những sáng tạo giao thoa, hòa trộn giữa các thể loại trong âm nhạc, góp phần đưa tác phẩm tiếp cận với nhiều đối tượng khán giả hơn. Chị Phạm Thùy Linh (phường Nhật Tân, quận Tây Hồ) chia sẻ: “Các tác phẩm âm nhạc gần đây kết hợp nhiều yếu tố, vừa lạ, vừa quen. Có những bài hát tôi nghe từ thời sinh viên, nhưng được làm mới theo phong cách hiện nay, nên cả gia đình đều thấy thú vị”.

Kiên định theo đuổi con đường âm nhạc cổ điển giao thoa (classic crossover), “họa mi bán cổ điển” Phạm Thu Hà bày tỏ: “Tôi muốn đưa nhạc cổ điển tới gần công chúng, để mọi người được cảm nhận trọn vẹn vẻ đẹp của âm nhạc bác học. Cũng nhờ hát theo phong cách cổ điển giao thoa mà tôi mở rộng đối tượng người nghe hơn, đưa nhiều người từ chưa biết đến yêu thích nhạc cổ điển, trong đó có nhiều khán giả trẻ”.

Về mặt chuyên môn, nhạc sĩ, nhà sản xuất âm nhạc Hứa Kim Tuyền, người sở hữu hàng chục bản “Hit” gần đây trên khắp các diễn đàn âm nhạc nhận định, xu hướng âm nhạc hiện nay thiên về phần nghe hơn phần nhìn. Một tác phẩm âm nhạc phải hay, cộng hưởng nhiều yếu tố giai điệu, lời bài hát, hòa âm, phối khí mới có thể chạm đến khán giả. Việc thực hiện những tác phẩm có sự giao thoa trong âm nhạc, đòi hỏi nghệ sĩ phải có nền tảng âm nhạc vững, có sự tinh tế, uyển chuyển trong kết hợp các chất liệu, yếu tố khác biệt để đi đến thành công. Theo nhà nghiên cứu âm nhạc Nguyễn Quang Long, việc khai thác các chất liệu văn hóa truyền thống trong âm nhạc, vũ đạo, hình ảnh, trang phục cũng góp phần tạo sự khác biệt và đọng lại giá trị riêng biệt cho các tác phẩm âm nhạc trong đời sống hiện nay.

Song, để nhạc Việt Nam vươn xa, ghi dấu ấn trên bản đồ âm nhạc thế giới cần có sự sáng tạo đồng đều, nghiêm túc, cập nhật xu hướng quốc tế và nhu cầu khán giả đại chúng của giới hoạt động âm nhạc.